Διατροφή και εγκυμοσύνη

Η Σουζάνα Ριζγκάλα διατροφολόγος-διαιτολόγος σας ενημερώνει:

Η εγκυμοσύνη είναι η πιο μαγική περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας. Οι συναισθηματικές και σωματικές αλλαγές ιδιαίτερες και ραγδαίες. Για να καταλάβουμε αυτές τις αλλαγές που βλέπουμε και αισθανόμαστε θα πρέπει να δούμε τι συμβαίνει μέσα στο σώμα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Η περίοδος της εγκυμοσύνης χωρίζεται σε τρία τρίμηνα, σε κάθε τρίμηνο συμβαίνουν διάφορες φυσιολογικές μεταβολές στην μητέρα και έμβρυο.

1ο τρίμηνο

Είναι η περίοδος όπου το σώμα προσαρμόζεται στην εγκυμοσύνη ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις πολλές και σημαντικές απαιτήσεις αυτής της περιόδου. Αυτό το τρίμηνο είναι πολύ σημαντικό αφού τότε σχηματίζονται όλα τα κύρια όργανα. Σε αυτούς τους μήνες η γυναίκα παίρνει 1-2 κιλά (εάν δεν υπάρχει πρόβλημα ναυτίας), από αυτά μόνο τα 50γρ αντιστοιχούν στο μωρό, ενώ τα υπόλοιπα αναλογούν στο πλακούντα και το αμνιακό υγρό, στη μήτρα και στους μαστούς που μεγαλώνουν, αλλά και στην αύξηση της ποσότητας του αίματος.

2ο τρίμηνο

Τώρα πλέον η εγκυμοσύνη έχει εδραιωθεί  και είναι εμφανής. Η κοιλιά στρογγυλεύει και η γραμμή της μέσης αρχίζει να χάνεται. Καθώς το μωρό μεγαλώνει προκαλεί ενοχλήσεις στο στομάχι που πιέζεται φέρνοντας καούρες στην κοιλιά εξαιτίας των μυών της μήτρας που τεντώνονται. Το μωρό ψηλώνει και δυναμώνει και οι κινήσεις του είναι πια γεγονός.

Σε αυτό το τρίμηνο η αύξηση βάρους κυμαίνεται στα 6 κιλά περίπου, από τα οποία το 1 αναλογεί στο μωρό, ενώ τα υπόλοιπα στο σύστημα συντήρησης του παιδιού, στη μήτρα  και στους μαστούς που μεγαλώνουν και στην ποσότητα αίματος που αυξάνεται.

3ο τρίμηνο        

Είναι το τελευταίο τρίμηνο της κύησης, και το μωρό ολοκληρώνει την ανάπτυξή του. Είναι τέλεια σχηματισμένο και τα όργανά του είναι ώριμα και συνεχίζουν να ωριμάζουν μέχρι  το τέλος. Κατά τη διάρκεια αυτής  η μητέρα παίρνει  περίπου 5 κιλά, τα 3 από τα οποία αναλογούν στο μωρό. Η μητέρα αισθάνεται κούραση, αφού είναι αρκετά δύσκολο να βρεθεί μία αναπαυτική στάση ξεκούρασης.

Στο τελευταίο τρίμηνο το ζύγισμα πρέπει να γίνεται κάθε 15 μέρες, όπως και οι εργαστηριακές εξετάσεις  για την ανίχνευση λευκώματος στα ούρα, αύξηση του ουρικού οξέος και έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Αν το βάρος αυξάνεται πάνω από μισό κιλό την εβδομάδα, αν τα πόδια πρήζονται, αν έχει λεύκωμα στα ούρα ή συχνούς πονοκεφάλους, πρέπει να καταφεύγει  αυτομάτως σε γιατρό.

Έτσι κατά την εγκυμοσύνη έχουμε μία αύξηση βάρους, σε μία γυναίκα με φυσιολογικό βάρος αυτή η αύξηση είναι περίπου 11-12 κιλά και αυτά αντιστοιχούν σε:

Αύξηση όγκου αίματος μητέρας: 1-2 κγ

Αύξηση όγκου ύδατος: 3-4κγ

Αύξηση όγκου μήτρας και μαστών: 1-1,5κγ

Πλακούντας-αμνιακό υγρό: 1,5κγ

Αύξηση εναποθηκευμένου λίπους: 2-2,5κγ

Βάρους εμβρύου: 3κγ

Φυσικά το βάρος που θα πάρετε εξαρτάται από το βάρος που είχατε πριν μείνετε έγκυος:

βάρος	Αύξηση βάρους
ελλιποβαρής	12,5-18 κγ
Φυσιολογική	11,5-16 κγ
Υπέρβαρη	7-11,5 κγ
Παχύσαρκη	Μέχρι 7 κγ

Όσο για την διατροφή που πρέπει να ακολουθήσει μία έγκυος γυναίκα θα πρέπει να είναι καλής ποιότητας και όχι όπως πιστεύουν οι περισσότεροι πως πρέπει να
«τρώει για δύο», γιατί όπως προαναφέραμε η αύξηση του βάρους δεν προέρχεται αποκλειστικά από το φαγητό αλλά από τις φυσικές μεταβολές του οργανισμού.

Όταν λέμε διατροφή καλής ποιότητας εννοούμε την διατροφή που περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά τα οποία είναι απαραίτητα για την καλή υγεία της μητέρας και του εμβρύου.

Αυτή η διατροφή περιέχει:

Τροφές που δίνουν ενέργεια, πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά.

Ψωμί, δημητριακά ολικής αλέσεως, πατάτες, αναποφλοίωτο ρύζι, πλιγούρι, μακαρόνια.  

Φρούτα και λαχανικά. Να καταναλώνετε τουλάχιστον 5 μερίδες φρέσκα ή σε χυμό, θα σας βοηθήσουν να καλύψετε τις καθημερινές σας ανάγκες σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.

Κρέας, ψάρι όσπρια. Τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνη και σίδηρο. Μπορείτε να  τα καταναλώσετε δύο φορές την ημέρα.

Γάλα και γαλακτοκομικά. Είναι απαραίτητα πηγή ασβεστίου. Να καταναλώνετε τρεις μερίδες από αυτά. Μία μερίδα είναι 240 μλ ή ένα κεσέ γιαούρτι ή 30γρ τυρί. Είναι σημαντικό να ξέρετε πώς τα αποβουτυρωμένα  γαλακτοκομικά έχουν ίδια ποσότητα ασβεστίου με τα πλήρη, αλλά λιγότερα λιπαρά.

Γλυκά: γνωρίζουμε ότι κατά την εγκυμοσύνη αυξάνεται η όρεξη για γλυκό. Κάποια γλυκά που σας προτείνω είναι μπανάνα με ένα κουτάλι μέλι, ζελέ με φρούτα, σπιτικό κέικ, μία σπιτική κρέμα με φρέσκο γάλα 1,5%λίπαρά, γιαούρτι με μέλι ή σταφίδες ή μία μικρή 30γρ σοκολάτα μαύρη.

Μερικές λάθος επιλογές που κάνουν κάποιες γυναίκες είναι να αυξήσουν την κατανάλωση φαγητού πιστεύοντας ότι είναι καλό, κάποιες άλλες τρώνε ζωικό βούτυρο ή γλυκά. Όλα αυτά βλάπτουν και την μητέρα και το παιδί με συνέπεια να υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης ζαχαρώδη διαβήτη ή την υπερβολική αύξηση βάρους.

Βιβλιογραφία: Περιοδικό διατρoφής τεύχος 12 του 2007